شکل‌گیری و انباشت درونزای قابلیت‌های فناورانه در سامانه‌های پیچیده (مطالعه موردی صنایع هوافضای ایران)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار مدیریت دانشگاه صنعتی مالک اشتر

2 دکتری، مدیریت صنعتی، دانشگاه مالک اشتر

3 کارشنارس ارشد هوافضا

چکیده

پیشرفت‌های چشمگیر در صنایع هوافضای ایران طی دهه‌های اخیر غیرقابل انکار است. پیشرفت‌هایی که علی‌رغم تحریم‌های گسترده بین‌المللی، از طریق تلاش‌های درونی حاصل شده است. بنابراین، مطالعه دستاوردهای این حوزه می‌تواند به عنوان الگویی برای سایر صنایع کشور بویژه صنایع دفاعی باشد. از این‌رو، این مقاله با بهره‌گیری از رویکرد پژوهش کیفی و استراتژی پژوهش مطالعه موردی به بررسی مسیر شکل‌گیری و انباشت قابلیت‌های فناورانه طراحی و ساخت موشک‌های بالستیک به عنوان محصولات و سامانه‌های پیچیده در صنعت هوافضای کشور پرداخته است. یکی از گروه‌های صنعتی فعال در حوزه صنایع هوافضا به عنوان مورد مطالعه انتخاب شده و در کنار مطالعه منابع علمی و اسناد مرتبط و در دسترس، مصاحبه‌های عمیق با مسئولین، مدیران، مشاوران و کارشناسان مرتبط با آن سازمان انجام گرفته است. مسیر شناسایی شده برای شکل‌گیری و انباشت قابلیت‌های فناورانه در گروه صنعتی مورد مطالعه مشتمل بر هشت گام و چهار نقطه عطف است. یافته­های پژوهش نشانگر آن است که علی­رغم وجود برخی شباهت‌ها با الگو‌های موجود در سایر صنایع و کشورها، تفاوت‌ها و ویژگی‌های متمایزکننده‌ای در الگوی شناسایی شده در این پژوهش وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Internal Formation and Accumulation of Technological Capabilities in Complex Product Systems: Case Study of Iran’s Aerospace Industry

نویسندگان [English]

  • H.R Fartok Zadeh 1
  • S Tahmasbi 2
  • A Rahimi 3
1 Associate Professor of Management, Malek Ashtar University of Technology
2 PhD, Industrial Management, Malek Ashtar University
3 Senior Aerospace Expert
چکیده [English]

The significant progresses of Iran’s aerospace industry during last decades are undeniable. In spite of vast and international sanctions against Iran, these progresses were achieved through internal efforts. So, investigating the achievements of these industry can be used by other industries particularly defense industry. In this regard, this paper aims at examining the path of formation and accumulation of design and manufacturing technological capabilities of ballistic missiles in Iran’s aerospace industry as complex product systems, through applying qualitative approach and case study strategy. One of the industrial groups involved in aerospace industry was selected as a case and it was investigated through doing several interviews by its managers and specialists and studying some relevant and available documents. The identified path for formation and accumulation of technological capabilities in this group includes eight steps and four turning-points. The findings show that, in spite of some similarities with previous models of other industries and countries, there are some differences and distinctions in identified model in current research.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Complex Product Systems
  • Technological Capabilities
  • Aerospace Industry
  • Technology
فهرست منابع:
الف- منابع فارسی
- دانایی فرد, حسن. راهبرد های نظریه پردازی. تهران: سمت, 1389.
- صفدری رنجبر, مصطفی, جعفر قیدر خلجانی, سیامک طهماسبی, و غلامرضا توکلی. “قابلیت‌های کلیدی برای نوآوری و توسعه محصولات و سامانه‌های پیچیده.” مدیریت توسعه فناوری 4, شماره 1 (1395): 133-158.
- صفدری رنجبر, مصطفی, حسین رحمان سرشت, منوچهر منطقی, و سروش قاضی نوری. “پیشران‌های کسب و ایجاد قابلیت‌های فناورانه ساخت محصولات و سامانه‌های پیچیده در بنگاه‌های متاخر: مطالعه موردی شرکت توربوکمپرسور نفت (OTC).” مدیریت نوآوری 5, شماره 2 (1395).
- صفدری‌رنجبر, مصطفی, حسین رحمان‌سرشت, منوچهر منطقی, و سروش قاضی‌نوری. “مسیر شکل‌گیری و تکامل قابلیت‌های فناورانه ساخت محصولات و سامانه‌های پیچیده در بنگاه‌های متاخر - مطالعه موردی شرکت توگا.” بهبود مدیریت, 1396: 57-91.
- صفدری‌رنجبر, مصطفی, حسین رحمان‌سرشت, منوچهر منطقی, و سیدسروش قاضی‌نوری. “الگوی ساخت و انباشت قابلیت‌های فناورانه برای تولید محصولات و سامانه‌های پیچیده در کشورهای در حال توسعه: مطالعه موردی شرکت توربوکمپرسور نفت.” فصلنامه مدیریت توسعه فناوری, 1395.
- طهماسبی, سیامک, حمیدرضا فرتوک زاده, علیرضا بوشهری, سیدکمال طبائیان, و جعفر قیدرخلجانی. “مراحل شکل گیری و توسعه قابلیت های فناورانه؛ مطالعه یک سازمان صنعتی صنایع دریایی.” فصلنامه علمی پژوهشی سیاست علم و فناوری 8 (1395): 19-33.
- طهماسبی, سیامک, حمیدرضا فرتوک‌زاده, و علیرضا بوشهری. “گونه شناسی الگوهای کسب قابلیت‌های فناورانه توسط شرکت‌های تازه‌وارد و ارائه راهبرد متناسب با هر الگو.” مدیریت استاندارد و کیفیت, 1395: 17-32.
- کیامهر, مهدی. “توانمندیهای فناورانه عرضه کالاهای سرمایهای پیچیده در کشورهای در حال توسعه: مطالعه موردی یک شرکت در صنعت برقابی ایران.” فصلنامه علمی پژوهشی سیاست علم و فناوری سال ششم (1392): 67-80.
- منطقی, منوچهر, سید حبیب الله طباطبائیان, پیام حنفی زاده, و محمد نقی زاده. “الگوی ارتقای توانمندی فناورانه در بنگاه های فناوری محور با استفاده از روش تحقیق ترکیبی: نمونه بنگاه های بخش اویونیک ایران.” بهبود مدیریت, 1392: 43-69.
- نقی زاده, محمد, منوچهر منطقی, و رضا نقی زاده. “همگرایی توانمندی های علمی و فناورانه بازیگران مختلف در توسعه سیستم های تولیدی پیچیده هوایی.” مدیریت توسعه فناوری 3, شماره 2 (1394): 27-54.
 
 
ب- منابع انگلیسی:
-  Bell, M, and K Pavitt. "The Development of Technological Capabilities." In Trade, Technology, and International Competitiveness, by Irfan Haque, Martin Bell, Carl Dahlman, Sanjaya Lall and Keith Pavitt, 69-101. Washington, D.C.: The World Bank, 1995.
-  Bell, Martin, and Paulo N Figueiredo. "Innovation capability building and learning mechanisms in latecomer firms: recent empirical contributions and implications for research." Canadian Journal of Development Studies Vol. 33, No. 1 (2012): 14-40.
-  Chudnovsky, Daniel, Masafumi Nagao, and Staffan Jacobsson. Capital goods production in the third world: an economic study of technology acquisition. Burns & Oates, 1983.
-  Dutrénit, Gabriela. "The Transition from Building-up Innovative Technological Capabilities to Leadership by Latecomer Firms." Asian Journal of Technology Innovation 15 (2007): 125-149.
-  Figueiredo, P. N. "Learning, Capability Accumulation and Firms Differences: Evidence from Latecomer Steel." Industrial and Corporate Change 12 (2003): 607-643.
-  Hobday, M. "Complex Product vs Mass Production Industries." Working Paper Prepared for CENTRIM/ SPRU/OU Project on Complex Product Systems, 1996.
-  Hobday, M. "East Asian Latecomer Firms: Learning the Technology of Electronics." World development 23 (1995): 1171–1193.
-  Hobday, M. "Product complexity, innovation and industrial organisation." Research Policy 26 (1998).
-  Hwang, C. Y. The aircraft industry in a latecomer economy: the case of south Korea. PhD Thesis, Brighton, University of Sussex: SPRU, 2000.
-  Johnson, Gerry, Kevan Scholes, and Richard Whittington. Exploring Corporate Strategy. 8th. Londen: Prentice Hall, 2008.
-  Kiamehr, Mehdi. "Paths of technological capability building in complex capital goods: The case of hydro electricity generation systems in Iran." Technological Forecasting & Social Change, 2016: 1-16.
-  kim, Linsu. "Building Technological Capability for Industrialization: Analytical Frameworks and korea's Experience." Industrial and Corporate Change Vol.8 No.1 (1999): 111-132.
-  Kim, Linsu. "Crisis Construction and Organizational Learning: Capability Building in Catching-up at Hyundai Motor." Organization Science Vol. 9, No. 4 (1998): 506-521.
-  —. Imitation to Innovation: the Dynamics of Korea’s Technological Learning. Boston: Harvard Business School Press, 1997.
-  Kim, Linsu. "Stages of Development of industrial Technology in a LDC: A model." Research Policy 9 (1980): 254-277.
-  Kim, Linsu. "The multifaceted evolution of Korean technological capabilities and its implications for contemporary policy." Oxford Development Studies (Routledge) 32 (2004): 341-363.
-  Lall, S. "Technological Capabilities and Industrialization." World Development (Institute of Economics and Statistics, Oxford) Vol. 20, No. 2 (1992): 165-186.
-  Latip. The impact of technological capability on power, trust and inter-firm relationship performance. PhD Thesis, University of Southern Quensland: For the award of Doctor of Philosophy: School of Management and Marketing, 2012.
-  Lee, Joosung J, and Hyungseok Yoon. "A comparative study of technological learning and organizational capability development in complex products systems: Distinctive paths of three latecomers in military aircraft industry." Research Policy 44, no. 7 (2015): 1296–1313.
-  Lee, K. "Making a Technological Catch‐up: Barriers and opportunities." Asian Journal of Technology Innovation 13, no. 2 (2005): 97-131.
-  Lee, K., and C. Lim. "Technological regimes, catching-up and leapfrogging: the findings from Korean industries." Reserch Policy 39, no. 2 (2001): 459-483.
-  Magnaye, R., B. Sauser, P. Patanakul, D. Nowicki, and W Randall. "Earned readiness management for scheduling, monitoring and evaluating the development of complex product systems." International Journal of Project Management, In Press, Corrected Proof, Available online 10, 2014.
-  Majidpour, Mehdi. "International technology transfer and the dynamics of complementarity: A new approach." Technological Forecasting and Social Change 122 (2017): 196-206.
-  Majidpour, Mehdi. "Technological catch-up in complex product systems." Journal of Engineering and Technology Management 41 (2016): 92-105.
-  Miles, M. B., and A. M. Huberman. Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook. SAGE Publication, 1994.
-  Miller, Roger, Mike Hobday, Thierry Leroux-Demers, and Xavier Olleros. "Innovation in Complex Systems Industries: the Case of Flight Simulation." Industrial and Corporate Change 4, no. 2 (1995): 363-400.
-  Milller, R., M. Hobday, T. Lerrox, and X. Olleros. "Innovation in Complex System industries: the case of flight simulation." Industrial Corporation and change 4 (1995).
 
ج- سایت:
http://www.tabnak.ir-