عوامل راهبردی مؤثر در تأمین نیازهای اساسی (غذا) از منظر پدافند غیرعامل با رویکرد اقتصاد مقاومتی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استاد برنامه‌ریزی منطقه‌ای توسعه دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری مدیریت راهبردی پدافند غیرعامل دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

روند تحولات جهانی و به‌ویژه منطقه‌ای و داخلی نظام جمهوری اسلامی به نفع قدرت ملی کشورمان و برخلاف منافع لیبرال- دموکراسی غربی بوده و لذا در شرایطی که بحران اقتصادی- اجتماعی غرب از یک‌سو و بیداری اسلامی در منطقه راهبردی جنوب غرب آسیا از سوی دیگر بر نگرانی غرب دامن زده است، آمریکا و حامیان غربی آن، آخرین تیر ترکش تخاصم، یعنی تحریم هوشمند را که ترکیبی از تحریم واقعی و جنگ روانی است، علیه جمهوری اسلامی رها کرده‌اند. این نوع تحریم که به‌زعم آنان می‌تواند فلج‌کننده باشد، با اعمال تحریم‌های نفتی، بانک مرکزی و… به‌طور مستقیم و معیشت مردم (غذا) به‌طور مستقیم دنبال می‌شود که بتواند با ایجاد فشار لازم، ابتدا بین حاکمیت و مردم شکاف انداخته و سپس با ایجاد نارضایتی‌های اجتماعی، با بهره‌گیری از جنگ روانی و مدیریت اذهان، نظام جمهوری اسلامی را به ناکارآمدی و بی‌مسئولیتی متهم و با خالی کردن پشت نظام از حمایت و همراهی مردم، زمینه تحمیل خواسته‌های ظالمانه خود را بر کشورمان فراهم آورد.
این تحقیق با روش توصیفی و تحلیلی از یک جامعه آماری 15 نفره خبره با حجم آماری کلی 50 نفره، با هدف تبیین عوامل راهبردی مؤثر در تأمین نیازهای پایه‌ای واسازی (غذا)از منظر پدافند غیرعامل با رویکرد اقتصاد مقاومتی به‌منظور مقابله با تحریم‌های اقتصادی دشمن با استفاده از نظرات خبرگان آشنا به موضوع پدافند غیرعامل در قالب عوامل داخلی (قوت­ها و ضعف­ها) و عوامل خارجی (فرصت­ها و تهدیدات) نگاشته شده است که .نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد عواملی همچون وجود اهداف دشمن و لزوم جلب مشارکت همگانی برای دفاع از عزت ملی، فرهنگ‌سازی به نفع مصرف تولیدات داخلی، اولویت به توسعه بخش کشاورزی و تولید اقلام راهبردی، لزوم مدیریت مناسب ذخایر و منابع ارزی کشور به نفع نیازهای اساسی و خرید اقلام ضروری و سودجویی و فرصت‌طلبی بخشی از عوامل مؤثر در مقابله با تحریم‌های اقتصادی دشمن در تأمین به‌موقع، ذخیره‌سازی کافی و توزیع کارآمد نیازهای پایه‌ای و اساسی با تأکید بر غذا خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Strategic and Efficient Factors in Securing Basic Needs (Food) from the Passive Defense Standpoint with the Focus on the Resistive Economy

نویسندگان [English]

  • M khosh chehre 1
  • M.R Kaeinee 2
1 Professor of Regional Planning at Tehran Universit
2 Ph.D. Student, Strategic Management, Nonprofit Defense, National Defense University
چکیده [English]

Global and regional trends as well as domestic conditions of Islamic Republic has benefited our national power and Was against west liberal democracy’s interests. Therefore in today’s world where social and economic crisis in west on one hand and Islamic awakening in strategic region of South-west Asia and north Africa on the other, has increased west’s concerns. USA and its western allies have triggered their last shot, a complicated sanctions regime, against Iran which is a combination of real sanctions and propaganda war. They were intended firstly to turn the people against the government and using propaganda and psychological warfare accuse Iran of being irresponsible toward its own people therefore weakening people backing of the government, they intended to force our country to answer to their evil requests.
The goal of this research is to explain the strategic and efficient factors in securing basic and essential needs (food) from the passive defense standpoint with the focus on the resistive economy in order to confront the enemies’ economic sanctions. It is a descriptive and analytical research in a form of internal factors (Strength and weaknesses) and external factors (opportunities and threats) and uses the remarks of a sample group of 15 individual - experts on passive defense subjects - out of a 50 people statistical population.
Results show that explaining enemies goals, encouraging public to support national prestige, making the use of domestically produced goods a popular culture, making the development of agriculture industry and investment on strategic goods production a priority, managing foreign-exchange reserves for people basic needs and purchasing essential commodities and facing profiteering and the profiteers are some of the efficient factors to confront the enemies’ economic sanctions for promptly securing, sufficiently storing and efficiently distributing the basic and essential needs with the focus of foods..

کلیدواژه‌ها [English]

  • passive defense
  • economic threats
  • essential and basic needs
  • Resistive Economy
  • promptly securing
  • sufficiently storing
  • efficiently distributing
-   قران کریم، "سوره‌های بقره، نساء، هود و تکاثر"
-   نهج‌البلاغه [دشتی، محمد. (1387). "نهج‌البلاغه". تهران: موسسه فرهنگی تحقیقاتی امیرالمؤمنین (ع)
-   تفسیر نور [قرائتی، محسن. (1388).  "تفسیر نور". تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن
-   صحیفه نور، امام خمینی(                         ) ، 1369، جلد 17و4، "مجموعه رهنمودهای امام خمینی( )" /تهیه و تدوین انتشارات سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی: تهران: انتشارات سروش
الف- منابع فارسی
-   آخوندی، مصطفی، 1381، "نظام دفاعی اسلام"، مرکز تحقیقات سپاه
-   احسانی مهرزاد و همکاران،1392، "شناخت و ارتقای بهره‌وری آب کشاورزی به‌منظور تأمین امنیت آبی و غذایی کشور"، یازدهمین همایش کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران
-   بوزان، باری (1378)، "مردم، دولت‌ها و هراس"، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران، انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی
-   جعفری لنگرودی، محمدجعفر. (1368). "ترمینولوژی حقوق". تهران: گنج دانش
-   جلالی، غلامرضا، 1391، "مقدمه‌ای بر میانی نظری پدافند غیرعامل با رویکرد تهدیدات جدید"، انتشارات دانشگاه امام حسین (j)
-   جمشیدی، علی. علیدوستی، علی. گیوه چی، سعید و رجبی، روزبه. (1391). "ارائهالگوییجهتارزیابیآسیب‌پذیریامنیتیدر صنعتنفت. مطالعه‌یموردی": تأسیسات نفتی دریایی. دو فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت بحران، شماره اول
-   حافظ نیا، محمدرضا. (1385). "اصولومفاهیم ژئوپلیتیک"، مشهد: انتشارات پاپلی، چاپ اول
-   حسینی همدانی، سید محمدحسین(1404ق)" انواردرخشان"، ترجمه محمدباقر بهبودی، تهران: نشر لطفی، چاپ اول.       
-   خوش‌چهره محمد، 1389، "تأملی ریشه نگر در الگوی استراتژی نیازهای اساسی"، فصلنامۀ راهبرد یاس، سال دوم، چاپ ششم
-  دری نوگورانی، حسین(1387)، "دفاع اقتصادی: جایگاه اقتصاد در دفاع همه‌جانبه و نقش نیروهای مسلح(با تأکید بر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی)"- فصلنامه افاق امنیت شماره چهارم و پنجم
-   دیوید،فردآر(1999)،"مدیریت استراتژیک"،ترجمه پارسائیان،علی،اعرابی،سید محمد،دفتر پژوهش‌های فرهنگی (1386)
-   رضایی مجید،هاشمی محمدعلی،1391،"بازخوانی قاعدۀ نفی سبیل با رویکردی به اندیشه امام‌خمینی)"، پژوهش‌نامه متین، 57.
-   رنجبر رحمان، "نحوه تعامل امنیت غذایی با امنیت ملی"، 1391، نشر دفتر تعاونی‌های تولیدی.
-   رهبر، فرهاد، خادمی، موسی، (1387)، "تهدید پذیری اقتصادی تهدید پذیری هویت ملی مطالعه موردی ایران و کشورهای منطقه"، مطالعات ملی، تهران
-   سبحانی ،حسن،"اقتصاد مقاومتی و مؤلفه‌های آن"، ، 1392، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی 
-   سیف اله مراد، (1388)، "تبارشناسی تهدیدات نرم اقتصادی علیه جمهوری اسلامی"، ایران، تهران: پژوهشکده مطالعات و تحقیقات بسیج.
-   سیف، اله­مراد، 1391،ا"لگوی پیشنهادی اقتصاد مقاومتی جمهوری اسلامی ایران" ، فصلنامه آفاق امنیت سال پنجم شماره 16،.
-   عصاریان نژاد، حسین. عبداله خانی، علی. (1385). "تهدید در نظریه‌های امنیتمجله مطالعات دفاعی استراتژیک، شماره 27
-   طباطبایی، سید محمدحسین( 1374)،" المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی"، قم، جامعه مدرسین قم، چاپ پنجم.
-   کامران، حسن. حسینی امینی، حسن. (1391). "کاربردپدافندغیرعاملدربرنامه‌ریزیشهریومنطقه­ای مطالعهموردی": شهریار. فصلنامه‌یعلمی-پژوهشیفضایجغرافیایی، شماره 38
-   کیان پور و همکاران1380، "تغذیهدرشرایطاضطراری، مجموعهمقالاتهمایشسلامتوبهداشتنظامی"، دانشگاه علوم پزشکی بقیه ا ..
-   ماندل، رابرت (۱۳۷۹)، "چهره متغیر امنیت ملی"، پژوهشکده مطالعات راهبردی
-   هانگر،دیویدجی(1994)دیلن،توماس ال،"مبانی مدیریت استراتژیک"،اعرابی ،سیدمحمدایزدی،داوود، دفتر پژوهش‌های فرهنگی (1386)
ب – منابع انگلیسی
-       ...... Denton, John A. (1990). Society and the official world: a reintroduction to sociology. Dix Hills, N.Y: General Hall. p. 17
-       Lacina, B, (2006): Explaining the Severity of Civil Wars, Journal of Conflict Resolution, No. 50
-       Manfred Max-Neef, Antonio Elizalde, & Martín Hopenhayn. with the cooperation of Felipe Herrera, Hugo Zemelman, Jorge Jatobá, Luis Weinstein (1989). "Human Scale Development: An Option for the Future." Development Dialogue: A Journal of International Development Cooperation. 1989, 1, 7-80