مقاله پژوهشی: نقش راهبردی نیروی هوایی ارتش در بعد سیاسی قدرت ملی جمهوری اسلامی ایران در هشت سال دفاع مقدس

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه عالی دفاع ملی و جانشین پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس

2 مدرس دانشگاه عالی دفاع ملی

3 استادیار دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

هدف تحقیق حاضر، تبیین نقش راهبردی نهاجا در پشتیبانی از بعد سیاسی قدرت ملی جمهوری اسلامی ایران طی هشت سال دفاع مقدس بوده و از آنجا که تحقیق به دنبال واکاوی پدیده‎ای است که در گذشته شروع شده و در گذشته خاتمه یافته، به روش تاریخی- تحلیلی انجام شده است. این تحقیق از نوع کاربردی - توسعه‎ای بوده و در انجام ان از دو جامعه خبرگان و جامعه کارشناسان استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهند که که نیروی هوایی با انجام عملیات‎های پیچیده‎ای نظیر کمان-99 و اچ-3 در خاک عراق، به‎خوبی از عهده ایفای نقش فراسرزمینی خود برآمد. لذا دشمن مأموریت را به نهاجا دیکته نمی‎کرد. بلکه این نهاجا بود که مأموریت را به دشمن دیکته می‎کرد و به همین دلیل توانست استراتژی حکومت بعث عراق را مختل کرده و برآورد و برنامه‎های آن‎ها را به‎هم‎زند. اینکه نهاجا در عمق خاک عراق حضور داشت، ضربه حیثیتی بزرگ سیاسی به رژیم بعثی عراق بود که تحقق آن، با هیچ قوة سیاسی و ائتلاف دیگری امکان‎پذیر نبود. نیروی هوایی با ضربات حیثیتی و سیاسی به صدام، باعث کاهش محبوبیت صدام در عراق و جهان عرب شد این نیرو حتی در تغییر سیاست خارجی حکومت بعث عراق هم نقش ایفا کرد و عراق را مجبور به تغییر مواضع سیاسی خود در قبال مصر و ارائه پیشنهاد پذیرش دوباره مصر به اتحادیه عرب نمود؛ زیرا می‎خواست در برابر حملات کوبنده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، از تجربیات مصر در جنگ با رژیم صهیونیستی استفاده نموده و با برخورداری از حمایت‎های این کشور، به مقابله با خلبانان شجاع نیروی هوایی بپردازد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The strategic role of the Air Force in the political dimension of the national power of the Islamic Republic of Iran in the eight years of holy defense

نویسندگان [English]

  • A.A Poorshasb 1
  • A Nasirzadeh 2
  • M Moradian 3
1 Associate Professor of the Higher National Defense University and deputy of the Holy Defense Science and Education Research Institute
2 Lecturer at the Higher National Defense University
3 Assistant Professor of National Defense University
چکیده [English]

The purpose of this research is to explain the strategic role of Nahaja in supporting the political dimension of the national power of the Islamic Republic of Iran during the eight years of holy defense, and since the research seeks to analyze a phenomenon that started in the past and ended in the past, in a historical way - An analysis has been done. This research is of an applied-developmental type, and two communities of experts and the community of experts have been used in carrying it out.
The results of the research show that the Air Force successfully performed its extraterritorial role by conducting complex operations such as Kaman-99 and H-3 in Iraq. Therefore, the enemy did not dictate the mission to Nahaja. Rather, it was Nahaja who dictated the mission to the enemy, and because of this, he was able to disrupt Iraq's strategy and disrupt their estimates and plans. The fact that Nahaja was present in the depth of Iraqi soil was a great blow to Iraq's political prestige, which could not be achieved with any other political force or coalition. The air force caused a decrease in Saddam's popularity in Iraq and the Arab world by giving Saddam political and dignified blows.
This force even played a role in changing Iraq's foreign policy and forced Iraq to change its political positions towards Egypt and offer to re-admit Egypt to the Arab League; Because he wanted to use the experience of Egypt in the war with the Zionist regime against the crushing attacks of the Air Force of the Islamic Republic of Iran and, with the support of this country, deal with the brave pilots of the Air Force.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Air force
  • Imposed war
  • Sacred defense
  • Strategic role
  • Political dimension of national power
  • فهرست منابع:

    الف- منابع فارسی

    • اکبری مقدم، رضا (1396) سرویس خبری پایگاه اینترنتی روزنامه کیهان، ۰۱/۰۷/۱۳۹۶
    • حافظ نیا؛ محمدرضا و نصیرزاده؛ عزیز و رومینا؛ ابراهیم و ولی‎وند زمانی، حسین (1401) تبیین نسبت قدرت هوایی با وزن ژئوپلیتیکی کشورها – فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک- دوره 20، شماره 90، دی 1401، صفحه 137-158
    • حسنی سعدی، حسین (1400) ارتش در دفاع مقدس (سال دوم آفند متقابل- شکست متجاوز- گرداوری و تدوین گروه مولفان- تهران
    • زهدی نسب، یعقوب و نوذری، فضل‌ا... و سعادت‌راد، علیرضا و قلی‌نژاد ، صابر(1401) مدل نوین ترازیابی قدرت نظامی با تأکید بر قدرت نظامی هوایی، فصلنامه مطالعان دفاعی استراتژیک- ، سال بیستم، شماره 88- تابستان صفحه 5-44
    • غفوری، علی (1395) عقاب‎های سرزمین ایران- نیروی هوایی ایران در آغاز جنگ چه وضعیتی داشت؟ انتشارات مرکز مطالعات راهبردی نهاجا- تهران
    • مرادیان، محسن (1391) مسائل نظامی و راهبردی معاصر، انتشارات دافوس ارتش جمهوری اسلامی ایران
    • مرادیان، محسن (1392) تهدید مبنا، به سفارش قرارگاه خاتم الاوصیا (ص)
    • نمکی، علیرضا (1387) نیروی هوایی در دفاع مقدس- آشنایی با توانایی و عملکرد نیروی هوایی ارتش در طول سال‎های دفاع مقدس- به سفارش هیئت معارف جنگ شهید سپهبد علی صیادشیرازی. تهران: ایران سبز،
    • فایل صوتی مصاحبه با سرتیپ دوم خلبان دکتر شهرام شجاعی- خلبان جنگنده/ کارشناس ارشد اطلاعات هوایی معاونت اطلاعات و عملیات ستاد کل نیروهای مسلح- 6/9/1401
    • فایل صوتی مصاحبه با سرهنگ خلبان دکتر اسماعیل شریفان- خلبان جنگنده و دبیر گروه منابع انسانی مرکز مطالعات راهبردی آجا- 22/6/1401

    ب – منابع انگلیسی

    • Warden, J. A. (2017) ‘The Airpower Profession’, in J. A. Olsen (ed.), Airpower Applied: US, NATO, and Israeli Combat Experience, Annapolis, MD: Naval Institute Press.

    پ- سایت‌‌ها:

    • https://web. archive. org/web/20141015191921/http://shahid-dowran. ir/news/1129 /- (نقش شهید دوران در عدم برگزاری اجلاس سران جنبش عدم تعهد - ۱۵ اکتبر ۲۰۱۴-
    • https://www. iribnews. ir/fa/services/8 چگونه عباس دوران نقشه صدام را نقش برآب کرد- 30 تیر 1399-
    • https://web. archive. org/web/20140304065329/http://nahaja. aja. ir/Portal/Home/