مؤلفه‏ها و شاخص‏های سیاسی مؤثر بر روابط دفاعی امنیتی جمهوری اسلامی ایران با کشور ترکیه

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استاد جغرافیای سیاسی دانشگاه جامع امام حسین (علیه‌السلام)

2 دانشیار روانشناسی بالینی دانشگاه جامع امام حسین (علیه‌السلام)

3 استادیار امنیت ملی دانشگاه عالی دفاع ملی

4 دانش‌آموخته دکترای علوم دفاعی راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

روابط ایران و ترکیه، پس از انقلاب اسلامی ایران، تحت تأثیر عواملی چون اسلام‏گرایی، رقابت ژئوپلیتیکی، رقابت به منظور هژمون منطقه‏ای، اقتصادی و سیاسی بوده است. هر دو کشور ایران و ترکیه بر یکدیگر تأثیر دارند و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران از این کشور مهم تأثیرپذیر می‎باشد. هدف از این تحقیق شناخت ترکیه و دست‎یابی به مؤلفه‌ها و شاخص‌های سیاسی مؤثر بر روابط دفاعی امنیتی جمهوری اسلامی ایران با کشور ترکیه و تعیین میزان تأثیر آنها بر روی یکدیگر می‎باشد.
در این پژوهش، نوع تحقیق «کاربردی- توسعه‌ای» و روش تحقیق «توصیفی، تحلیلی» و سؤال اصلی تحقیق «مؤلفه‏ها و شاخص‏های سیاسی مؤثر بر روابط دفاعی امنیتی جمهوری اسلامی ایران با کشور ترکیه کدام است؟» می‏باشد. مدل مفهومی برگرفته از نظرات اساتید با پرسش‏نامه طیف لیکرت خودساخته به آزمون خبرگان گذاشته شد، با ضرایب آلفا کرونباخ 0.956 و لاشه بیشتر از 0.8 پایایی و روایی آن تأیید گردید. در نهایت با آزمون فریدمن، همبستگی و تحلیل بارهای عاملی، روابط دفاعی امنیتی با دو مؤلفه همگرایی و واگرایی سیاسی و 26 شاخص به تأیید رسید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Political Factors and Indicators Affecting the Security of the Islamic Republic of Iran'sSecurityDefense Relations with Turkey

نویسندگان [English]

  • S.Y. Safavi 1
  • H.R. Hatami 2
  • M Moradeian 3
  • H yazdani 4
1 Professor of Political Geography, Imam Hussein University of Technology (PBUH)
2 Psychology, Imam Hussein University of Medical Sciences
3 Assistant Professor of National Security, Higher National Defense University
4 Doctor of Strategic Defense Sciences Higher National Defense University
چکیده [English]

Turkish-Iranianrelations after Iran's Islamic Revolution, is influenced by factors such as Islamism, geopolitical competition, competition for regional hegemony, economic and political. Both Turkey and Iran have influence on each other and National Security of the Islamic Republic of Iran is affected from the important country.The aim of this study was to achieve recognition of Turkey and political components and indicators affecting the security defense relations of the Islamic Republic of Iran's with Turkey and determine their impact on each other.In this study, type of study, "Application development" and Methodology "descriptive, analytical" and main research question is"which is political factors and indicators affecting the Islamic Republic of Iran's defense and security relations with Turkey?". The conceptual model derived from teachers'were put to the expertstest with self-made Likert scale questionnaire,reliability and validity were confirmed with cronbach's alpha of 0.956and carcasses of more than 0.8.Finally, Friedman test, correlation and analysis of operating loads, defense and security relations was confirmedwith the two components of political convergence and divergence and 26indicator. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political Factor and Indicators
  • Defense and Security Relations
  • the Islamic Republic of Iran
  • Turkey
فهرست منابع
الف- منابع فارسی:
‒    بوالحسنی، خسرو، (١٣٩٢)، بررسی عوامل ژئوپلیتیک ترکیه و تأثیر آن بر تدوین راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران ، رساله دکتری، استاد راهنما؛ دکتر افشردی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران.
‒        علی تقوی، (1391)، ، پایان نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما دکتر صفوی، دانشگاه ...، تهران
‒        جمالی، حسین، (1385)، تاریخ و اصول روابط بین‌المللی، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، چاپ پنجم، قم.
‒        داوری، علی و رضازاده، آرش (1392)، مدل‏سازی معادلات ساختاری با نرم‏افزار PLS، انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران.
‒        سیف زاده، سیدحسین، (1379)، نظریه­پردازی در روابط بین­الملل، انتشارات سمت، تهران.
‒        صفوی، سیدیحیی، (١٣٩١)، وضعیت کشور ترکیه درمنطقه، گزارش، دفترمشاوره و دستیاری ف.کل‌قوا
‒    عبداله خانی، علی، (1388)، طراحی الگوی امنیت منطقه‌ای برای محیط خاورمیانه متناسب با ...، به راهنمایی دکتر حسین‏تاش - رساله دکتری، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران.
‒        علی­مددی، احمدرضا، (١٣٨٨)، موقعیت استراتژیک و ژئواکونومیکی تنگه­های بسفر و داردانل در تأمین انرژی اروپا، سایت ترکیه
‒        متقی، ابراهیم و پوستین‎چی، زهره، (1390)، الگو و روند در سیاست خارجی ایران، قم، انتشارات دانشگاه مفید.
‒        مرادیان، محسن، (١٣٨٤)، برآورد استراتژیک ترکیه، مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین­المللی ابرار معاصر، تهران.
‒    دانشجویان دوره ١٨ دفاع ملی و پنج مدیریت راهبردی، (١٣٩٢)، طراحی الگوی نیروی دریایی راهبردی آجا، مطالعات گروهی، استاد محور امیر سیاری، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران.
‒    یزدانی، حسن، (1394)، طراحی الگوی روابط دفاعی- امنیتی جمهوری اسلامی ایران با کشور ترکیه، رساله دکتری، استاد راهنما؛ دکتر صفوی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران.
 
ب- منابع انگلیسی :
‒         Shea, Timothy, (2005), Transforming Military Diplomacy, Joint Forces Quarterly, Issue Thirty-Eight.
 
ج- سایت‌ها :