جایگاه فقه معارف اسلامی در فرهنگ سازمان‌های حفاظتی نظام جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استاد مدعو دانشگاه عالی دفاع ملی و مدرس حوزه

2 دانشجوی دکتری دانشگاه دفاع ملی

چکیده

باتوجه به آن که نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بر پایه دین و مکتب اسلام بنا شده و بانی فرهنگ انقلاب حضرت امام خمینی‌خود عارف و فیلسوفی بزرگ و فقیهی جامع بوده‌اند، لازم است در تمام ارکان و ابعاد این نظام اسلامی به‌مسائل فرهنگی که بخش اعظم آن محصول مباحث فقهی و معرفتی است توجه کامل شود. یکی از این ارکان نظام، نهادهای امنیتی و حفاظتی و اطّلاعاتی هستند. در مقاله توصیفی و تحلیل محتوائی حاضر، با مراجعه به منابع مربوط به مبانی  اعتقادی و فقهی که تعالی فرهنگ مطلوب شرعی بدان وابسته است از یک سو و از سوی دیگر با شناخت و بیان خلاء‌ها و کاستی‌های موجود که از مطالعه مدارک رسمی سازمان و طی جلسات کارشناسی و تجربی مدیریت راهبردی سازمان در طی چند سال به‌روش مشاهده حضوری[1] حاصل شده است، به این موضوع پرداخته شده و پس از تعریف فقه اطلاعاتی  به بیان جایگاه فقه حداکثری در منظر حضرت امام  و مقام معظم رهبری  اشاره شده است. در این حوزه، به آثار وضعی گناهان  و تأثیر گناه در سوء فهم انسان توجّه شده، و ضرورت احتیاط را به عنوان مهمترین مبانی اخلاقی معرفی کرده، اعتقاد به‌غیب، ولایت تشریعی را نیز به‌عنوان مبانی معرفتی و مساله ضرورت حفظ نظام، تقدم احکام ثانوی، ترجیح اهم بر مهم، رعایت  ضرورت‌ها و پرهیز از مکر و خدعه و توهم تکلیف به‌عنوان مبانی مهم فقهی در فقه اطلاعاتی است



[1]- Clinical Approach

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Islamic Jurisprudence in the Culture of the IRI's Counterintelligence Agencies: Position

نویسندگان [English]

  • A Abedi 1
  • A Shamshiri 2
1 Visiting Professor of Higher National Defense University and lecturer
2 PhD student of National Defense University
چکیده [English]

As the IRI's system, founded by Imam Khomeini (r.a.), rests on the Islamic religion, it is necessary to attend culture, mainly composed of jurisprudence and epistemology, in all dimensions of the former. In the meantime, security and counterintelligence agencies are a part of the Islamic system. Accordingly, this study on the one side refers to the sources related to precepts and on the other side, it seeks to deal with the position of the Islamic jurisprudence in the counterintelligence agencies in regards with the view of Imam Khomeini (r.a.) and that of Imam Khamenei (p.h.). Doing so, it defines the intelligence jurisprudence and reviews the vacuums and shortages in interview with the experts and by studying documents upon clinical approach. In the same vein, it considers the consequence of sins and the related impacts on the misperception of human and introduces the care, a necessity, as the principal foundation of morality. In the following, the belief in extraordinary proffers the divine law as the epistemological precept and the issue of protecting the system, the precedence of secondary rules, preferring the more important over important, compliance with necessities and avoiding deception as  the significant jurisprudential precepts in the intelligence jurisprudence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • intelligence jurisprudence
  • jurisprudential and epistemological precepts
  • necessity of care
  • divine law
  • secondary rule
فهرست منابع
 
1-      قرآن کریم(1374). ترجمه آیت الله مکارم شیرازی، چاپ دوم.
2-      شریف الرضی، محمدبن حسین، صالح، صبحی، نهج البلاغه، ناشر دارالهجره
3-      مجلسی، محمدباقربن محمدتقی (1983). بحارالانوار. بیروت:موسسه الوفاء.
4-      امام خامنه‎ای‌ مجموعه بیانات. قابل دسترس در پایگاه رسمی اینترنتی، khamenei.ir. www
5-      جوادی‌آملی،عبدالله، فلسفه حقوق بشر، مرکز نشر اسرا، چاپ ششم،
6-      طوسی، خواجه نصیرالدین محمد بن الحسن(1420). نقد المحصل.دار التعارف.
7-      سلطانی، محمدرضا(1391). تحلیل وضعیت و طراحی الگوی مطلوب فرهنگ سازمانی یکی از سازمان‌های نیروهای مسلح مبتنی برمبانی دینی وارزش‌های انقلاب اسلامی. دوفصلنامه علمی پژوهشی مدیریت اسلامی. سال 20. شماره 1.
8-      سیوطی، جلال الدین. (1421). الدّرالمنثور، تحقیق عبدالرزاق مهدی‌دار.  بیروت: احیاء التراث العربی
9-      عابدی، احمد(1389). فقه الأمن. انتشارات زائر. چاپ اول.
10-   عاملی، محمد بن الحسن (1414). وسائل الشیعه. تصحیح و تحقیق مؤسسه آل البیت.
11-   فاضل لنکرانی، محمد (1422). شرح تحریر الوسیله. کتاب القضاء. انتشارات مرکز فقهی ائمه اطهار‌  
12-   نجفی، محمدحسن‌ بن‌باقر (1387). جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. دفتر انتشارات اسلامی. جلد40. چاپ دوم.
13-   یزدی، محمد. (1387). نظریه امام خمینی دراحکام ثانویه. فقه اهلبیت. شماره 54.